Banja Luka – Dana 11. marta 2024. godine u hotelu “Courtyard by Marriot” održana je prezentacija izvještaja Svjetske banke – Ekonomski memorandum za zemlju, na kojoj su prisustvovali i predstavnici Unije poslodavaca Republike Srpske.
Izvještaj Svjetske banke se sastoji iz tri dijela:
- Prvo dio opisuje dugoročni rast BiH, njegove pokretače i izazove u odnosu na prethodni CEM, objavljen 2005. godine. Konkretno, opisuje ekonomski rast iz različitih uglova, uključujući razlike između dva entiteta, kao i razmatranja fiskalnog prostora relevantna za potrebni energetski prelazak sa energije na bazi uglja na obnovljivu energiju. U ovom poglavlju se takođe istražuju dešavanja na tržištu rada, posebno u javnom sektoru.
- U drugom dijelu se analizira dinamika na nivou preduzeća, kako bi se identifikovale mjere koje će stimulisati rast na mikro nivou. Razmatraju se faktori koji utiču na produktivnost, poslovnu dinamiku, tržišnu konkurenciju, i daje se pregled sektora državnih preduzeća, nudeći uvid u mikroekonomske osnove makroekonomskog rasta. Ovo poglavlje po prvi put uključuje analizu na nivou preduzeća u Republici Srpskoj.
- Fokus trećeg dijela je pravedna energetska tranzicija. U njemu se razmatra proizvodnja električne energije u BiH koja zavisi od uglja, odnsono rudnika uglja, od kojih većina stvaraju gubitke, izazovi koje postavlja Mehanizam za graničnu prilagodbu emisija ugljika (CBAM), te se daje analiza implikacija ulaganja u obnovljive izvore energije, na održivost javnog duga. U ovom dijelu obeazložene su reformske opcije za pravednu energetsku tranziciju, usklađivanje ekonomije s globalnim obavezama za smanjenje emisija i CBAM EU, uz promovisanje većeg i ekološki održivijeg ekonomskog rasta.
U izvještaju Svjetske banke se navode kratkoročne i dugoročne mjere, a neke od njih su:
- dobro makroekonomsko upravljanje i digitalizacija,
- razvoj tržišta rada,
- iskorištavanje potencijala za produktivnost firmi i olakšavanje pristupa finansiranju i
- jačanje konkurentnosti putem energetske politike i politike eksploatacije mineralnih resursa.